Wat is het verschil tussen koemelkeiwit en lactose?

Koemelksuiker (lactose) is niet hetzelfde als koemelkeiwit. De benaming zegt het eigenlijk al: het eerste is de suiker (koolhydraat) uit koemelk en het andere is eiwit uit koemelk.
Bij iemand met een allergische voedselovergevoeligheid (kortweg: allergie) voor koemelkeiwit herkent het afweersysteem het eiwit uit de melk niet en gaat hier afweerstoffen tegen maken. Klachten die hierbij optreden zijn onder andere darmklachten, eczeem, niezen en/ of braken. Dit komt het meeste voor bij baby's en jonge kinderen.

Bij iemand met een intolerantie (niet allergische voedselovergevoeligheid) voor melksuiker (=lactose) is er sprake van het niet kunnen verteren van het melksuiker doordat men te weinig van het enzym lactase in de darm heeft. Hierdoor ontstaan darmklachten zoals een opgeblazen gevoel en/ of diarree. Met deze reactie heeft het afweersysteem niets te maken. De gehaltes melk die men kan verdragen zijn bij een intolerantie voor melksuiker vaak hoger dan bij een allergie voor melkeiwit, maar voor beide geldt dat de heftigheid van de reactie per individu zal verschillen. 

De behandeling van koemelkallergie bestaat uit een koemelk-eiwit vrij dieet waarbij zuivel zoals melk, boter en kaas niet meer gegeten mogen worden. Producten waar ingrediënten van koemelk in zitten, kunnen ook klachten geven; dit is afhankelijk van de ernst van de allergie. De basis ingrediënten van brood zijn bloem of meel, water, gist en zout. Vanuit die basis is een brood dus koemelkeiwitvrij. Echter kan een bakker, bijvoorbeeld bij melkbrood, er ook voor kiezen om (een deel van het water) te vervangen voor melk. Daarnaast kunnen bakkers ook gebruik maken van broodverbetermiddelen. Broodverbetermiddelen kunnen ook eventueel koemelkeiwit bevatten. Voorbeelden van broodsoorten waar zeker melk in zit zijn melkbrood, croissants en briochebrood.

Meestal is het zo dat koemelk-eiwit en lactose samen in een product aanwezig zijn omdat het beide bestanddelen zijn van melk. Als er op de verpakking staat dat er (dierlijke) melk in een product aanwezig is kun je er meestal van uitgaan dat er ook lactose inzit. Echter, harde kazen bevatten over het algemeen geen lactose. Bij koemelkallergie en lactose-intolerantie kun je bij twijfel de ingrediënten controleren op het etiket of het navragen bij de bakker of winkelier.